1.1. Yüz yüze Eğitim ile Laboratuvar Uygulaması
Uygulamalı dersler iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde eğitimci sınıf ortamında
öğrencilere projeksiyon, bilgisayar, tepegöz, vs. gibi teknolojik imkanları da kullanılarak teorik
bilgileri aktarmaktadır. İkinci bölümde ise derste teorik olarak anlatılan bilgilerin uygulaması
laboratuvar ortamında yapılmaktadır. Uygulamalarda teorik bilgileri pekiştirmek için örnek problemler
çözülmekte, kısa testler yapılmaktadır. Yapılan bu laboratuvar uygulamaları öğrencilerin anlatılan
konuları kavraması ve pratik yapması açısından çok önem arz etmektedir.
Laboratuvar ortamında öğrencilerin yapacakları uygulamalar genelde sözle anlatılmakta veya
hazırlanan deney föylerinde belirtilmektedir. Öğrencilerin uygulamalar sonucunda hazırladıkları
çalışmalarını, elde ettikleri sonuçları veya gözlemlediklerini deney föyündeki ilgili yere yazmaları
istenmektedir. Kâğıda yazılı olarak alınan bu çalışmalar eğitimci tarafından değerlendirilerek,
öğrencilerin dönem boyunca gelişimleri takip edilmeye çalışılmaktadır. Fakat öğrencilerden gelen
veriler elektronik ortamda olmadığı için eğitimcinin bu işi bilgisayar yardımıyla otomatik olarak takip
edebilmesi mümkün değildir. Zamanında teslim edilmemiş çalışmaları tespit edip öğrencileri uyarmak,
notlarını öğrencilere duyurmak oldukça zahmetli bir iştir. Ayrıca laboratuvarda yapılan çalışmalarda
karşılaşılan problemler ile ilgili öğrenci eğitimciden yardım almakta fakat çoğu zaman bu cevaplardan
diğer öğrencilerin yararlanması mümkün olmamaktadır.
1.2. Laboratuvar Uygulamalarında Moodle ÖYS Kullanımı
Laboratuvar uygulamalarında hem yüz yüze eğitim hem de ÖYS yardımıyla web tabanlı eğitim
teknolojileri bir arada harmanlanmış olarak kullanılmaktadır. Bazı aktiviteler yüz yüze
gerçekleştirilirken diğerleri ÖYS üzerinden gerçekleştirilmiştir. 2008 yılından itibaren üniversitedeki
öğrenci kontenjan sayıları artırılmıştır. Buna rağmen Teknik Eğitim Fakültesi Elektronik ve Bilgisayar
Eğitimi bölümündeki derslerde, bilgisayar laboratuvarında her öğrenciye bir bilgisayar ve internet
bağlantısı sağlanabilmektedir. Özellikle her bir sınıftaki öğrenci sayılarının 50-80 arasında olduğu göz
önüne alındığında bir önceki konuda açıklandığı gibi yüz yüze eğitim ile laboratuvar uygulaması
yapmak ve öğrencileri takip etmek oldukça büyük bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Artan
öğrenci sayısı, geleneksel laboratuar uygulamalarındaki problemler ve ÖYS'lerin gelişmiş özellikleri
de göz önüne alındığında bir ÖYS kullanılması artık bir zorunluluk haline gelmeye başlamıştır. ÖYS
9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey 3
kullanılması için en uygun derslerin, uygulamalarında bilgisayar kullanılan dersler olduğu düşünülmüş
ve bu derslerin laboratuar uygulamalarında Moodle sistemi aktif olarak kullanılmıştır.
Moodle içerisinde ders, ödev, forum, duyuru, anket, wiki, sınav, günlük, sohbet, sözlük, çalıştay
vb. gibi modüller hazır olarak gelmektedir. Bunlar dışında sonradan eklenebilecek modüllerde yine
http://www.moodle.org sitesinde bulunmaktadır. Laboratuvar uygulamalarında bu modüllerden çoğu
kullanılmış ve bu modüller kullanılarak yapılan uygulamalarda karşılaşılan problemler açıklanmış ve
öneriler sunulmuştur.
2. TECRÜBELER, PROBLEMLER ve ÖNERİLER
Öncelikli olarak tüm öğrencilerin Moodle ÖYS'ye kayıt olması gerekmektedir. Moodle pek çok
farklı kayıt seçeneği sunmaktadır. Bunlardan en çok kullanılanı öğrencilerin kendilerini kayıt
etmeleridir. Bu kayıt işleminde öğrenci e-posta adresine gelen bağlantıya tıklayarak hem e-posta
adresini doğrulamış hem de kayıt işlemini tamamlamış olmaktadır. (Elmas, 2008; Can,2008;
Çevik,2008) gibi çalışmalarda olduğu gibi tek bir sınıf veya küçük bir grupta kayıt işlemi öğrenciler
tarafından yapıldığında problem olmamaktadır. Fakat özellikle Kocaeli Üniversitesi gibi çok fazla
sayıda öğrencisi bulunan büyük üniversiteler göz önüne alındığında bu işlemi öğrencilerin kendilerinin
yapmasını beklemek problemlere neden olmaktadır. Başlıca problem internet üzerinden öğrenci
olmayanların kayıt olmalarını engellemektir. Burada çözüm olarak kullanılabilecek yöntemlerden
birisi sadece üniversitenin e-posta hizmetinden yararlanan insanların kayıt olmasını sağlamaktır.
Böylece örneğin sadece kocaeli.edu.tr e-posta adresine sahip öğrenciler kendilerini sisteme kayıt
yapabilecekler ve bu e-posta hizmetini kullanamayanların (öğrenci olmayanların) kayıt olmaları
engellenecektir. Fakat bu durumda tüm öğrencilerin üniversitenin verdiği e-posta hesabını sıklıkla
kontrol ettiğini kabul etmek gerekir. Öğrencilere yapılan tüm duyurular bu e-posta adresine
gönderilmektedir. En kısa zamanda öğrencilerin haberdar edilmesi isteniyorsa öğrencilerin en sık
kullanılan e-posta adreslerini kullanmaları gerekmektedir fakat bu yöntemde e-posta adresinin
değiştirilmesi mümkün değildir. İkinci yöntem olarak da; genelde üniversitelerin hâlihazırda
kullandıkları öğrenci bilgi sistemindeki öğrenci bilgilerini (ad, soyad, öğrenci numarası, şifre, e-posta
adresi vs.) alarak Moodle ÖYS'ye aktarmak gösterilebilir. Bu durumda öğrenci bilgi sistemindeki
kullanıcı adı ve şifresi ile Moodle ÖYS'deki kullanıcı adı ve şifreleri birbirinden bağımsız olarak
çalışacaktır. Burada karşılaşılan en önemli problem, sisteme öğrencilerin kayıtlarının sistem yöneticisi
tarafından elle kayıt yapılmasından dolayı öğrencinin şifresini unuttuğunda e-posta adresine sistem
tarafından yeni şifre gönderilememesidir. Unutulan şifrenin öğrencinin e-posta adresine gönderilmesi
ancak Moodle'a öğrenci kendi kendini kayıt yaptırmışsa çalışmaktadır. Öğrencilerin hesaplarının
sistem yöneticisi tarafından elle açılmasından dolayı karşılaşılan diğer bir problemde e-posta
adreslerinin öğrencinin sık kontrol ettiği e-posta adresi ile değiştirmesi sorunudur. Sistem yöneticisi
tarafından standart olarak atanan e-posta adresi bilgisinin öğrencinin giriş yaptıktan sonra değiştirmesi
gerekmektedir. Öğrencinin en sık kullandığı e-posta adresini Moodle ÖYS sistemine girmesi büyük
önem arz etmektedir çünkü istendiğinde site üzerinden erişilebilen tüm tartışmalar, ders ile ilgili
haberler, yaptığı ödevlerden aldığı notlar e-posta ile de kendisine bildirilmektedir. Bu durum için en
iyi çözüm üniversitenin LDAP sunucusu varsa bu sunucuyu kullanmaktır. Böylece öğrenci tek bir
kullanıcı adı ve şifresi ile tüm hizmetlerden yararlanacaktır.
2.1. Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Dersler
Moodle ÖYS'de her bir laboratuvar uygulaması için bir ders açılmıştır. Bu dersi alan
öğrencilerin derse kayıt olabilmesi için iki yöntem kullanılır. Birinci yöntemde eğitimcilerin (veya
sistem yöneticisinin) öğrencileri derse tek tek kayıt etmesidir. İkinci yöntemde ise eğitimci tarafından
derse kayıt anahtarı belirlenir. Bu kayıt anahtarı öğrencilere yüz yüze eğitim sırasında verilir. Öğrenci
ilk kez dersin sayfasına girdiğinde bu kayıt anahtarını giren öğrenciler kendi kendilerini derse kayıt
ettirmiş olurlar. Kayıt anahtarını bilmeyen ve dersi almayan öğrenciler ise derse kayıt olamazlar. Daha
zahmetsiz ve etkili olduğu için genelde ikinci yöntem tercih edilerek kayıt anahtarı yüz yüze eğitim
sırasında eğitimci tarafından öğrencilere söylenmekte, öğrencilerde bilgisayar laboratuvarında ilk
haftalarda kendilerini derse kayıt ettirmektedirler. Bu dersler haftalık formatta açılmakta ve her hafta
9th International Educational Technology Conference 4 (IETC2009), Ankara, Turkey
yapılması planlanan etkinlikler ile ilgili özetler yazılmaktadır. Dersin sayfasında dersle ilgili materyal
sunumu yapılabilmektedir. Genelde derste kullanılacak materyaller (örneğin uygulama yazılımları,
sunumlar, örnekler) Moodle ÖYS yüklenerek bu materyallere bağlantılar verilmektedir. Dersle ilgili
materyaller için internette başka sayfalara bağlantılar verilmesi mümkündür. Ders notları, dersle ilgili
açıklamalar, planlamalar web sayfası oluşturularak da öğrencilere sunulabileceği gibi word,
powerpoint, excel vb. dosyalarda doğrudan sisteme yüklenerek öğrencilere ulaştırılabilmektedir.
Moodle ÖYS sağlandığı en temel işlev dersle ilgili tüm materyallerin dersi alan öğrencilere rahatlıkla
ulaştırılmasıdır. Tüm bunların yanında dersle ilgili materyaller doğrudan Moodle ÖYS içinde dersler,
web siteleri, wiki vb. formatlarda da hazırlanarak öğrencilere sunulabilmektedir.
2.2. Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Ödevler
Laboratuvar uygulamalarında en sık kullanılan modül ise ödev modülüdür. Öğrencilere
laboratuvarda yüz yüze öğretim sırasında sözlü veya yazılı olarak verilmesi gereken sorular
(uygulamalar) bu modül ile elektronik ortamda sunulmaktadır. Derste anlatılan teorik bilgilerin
pekiştirilmesi için sorulan soruları öğrenciler laboratuvarda kendileri için ayrılan bilgisayarlarda
elektronik ortamda cevaplandırmaktadır. Daha sonra öğrenciler soruların çözümleri için hazırladıkları
dosyaları (.doc,.cpp,.java vb.) Moodle ÖYS'deki ödev modülüne yüklemektedirler (Bkz. Şekil 1).
Yüklenebilecek en büyük dosya boyutu 16 MB olup eğitimci tarafından sınırlandırmalar
yapılabilmektedir. Örneğin istenilen bir program kodunun (.cpp) yerine derlenmiş bir çalıştırılabilir
dosya(.exe) gönderilmesini engellemek için gönderim boyutu 50 Kb ile sınırlandırılabilir
Eğitimci, öğrencilerle birlikte laboratuvarda hazır bulunmakta ve öğrencilere sorularla ilgili
açıklamaları hem sözlü olarak yapabilmekte hem de çevrimiçi olarak ödev üzerinde anında değişiklik
yapabilmektedir. Eğitimci eğer izin verirse bu uygulamaya derse gelemeyen öğrencilerin internet
bağlantısı bulunan herhangi bir bilgisayardan katılabilmesi sağlanabilir. Öğrencilerin gönderdiği
ödevler eğitimci tarafından daha sonra değerlendirilerek not verilebilir ve öğrencilere ödevleri ile ilgili
geri bildirimde bulunabilir. Değerlendirme sonuçları öğrenciye sistem tarafından otomatik olarak eposta
aracılığıyla da bildirilmektedir. Şekil 1’de de görülebileceği gibi ödevlerin gönderim süreleri
üzerinde çeşitli sınırlandırmalar yapılabilmektedir. Ders saati dışında ödevlerin gönderilmesi
sağlanabilir. Böylece laboratuvar uygulamasını tamamlayamayan öğrenciler daha sonra
uygulamalarını yaparak gönderebilmektedirler. Bu laboratuvar etkinliklerinin ders saatleri içinde
yapılan bir etkinlik değil tüm hafta boyunca yapılan bir öğrenme etkinliğine dönüştürülebilir. Bir
öğrencinin dönem boyunca yaptığı tüm etkinlikler, hangi ödevleri yapıp yapmadığının takibi bu sistem
sayesinde çok kolaylaşmaktadır.
Her ne kadar yüz yüze eğitim verilirken öğrenciler ve eğitimci aynı laboratuvar ortamında
bulunsa bile ödevlerin elektronik ortamda olması nedeniyle öğrenciler arasında dosya paylaşımı
yapılabilmektedir. Öğrenci, bir başkasının yaptığı ödevi e-posta, ağ paylaşımı, paylaşım siteleri, USB
flash bellek gibi çok farklı şekillerde alarak kendi ödevi gibi gönderim yapabilmektedir. Bu tür
paylaşımları engellemek pek de mümkün gözükmemektedir. Bunu engellemek en büyük problem
olarak karşımıza çıkmaktadır. Ödevleri değerlendirerek bu ödevlere not vermekle birlikte Bölüm
9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey 5
2.4'de açıklanacak olan sınavlar da yapılarak etkin bir ölçme sağlanabilmektedir. Geleneksel
laboratuvar uygulamasında ise öğrencilere sorular sözlü olarak veya deney föyü yardımıyla
sorulmaktadır. Öğrencilerin hazırladıkları çözümler tek tek bellek yardımıyla toplanarak,
değerlendirilmekte ve sonra ilan edilmektedir. Laboratuvar saatleri dışında ödevlerin toplanması da
mümkün olmamaktadır.
2.3. Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Tartışma ve Haber Formu
Ödevlerle veya ders ile ilgili herhangi bir konuda öğrenciler laboratuvarda hazır bulunan
eğitimciye doğrudan soru sorabilmektedir. Aynı zamanda Moodle ÖYS'de bulunan forum modülü
kullanılarak öğrencilerin sorularını foruma yazmaları sağlanabilmektedir. Ders saati içinde veya
dışında forumlara öğrencilerin soru sorup cevap alması öğrenme etkinliğinin ders saatleri dışında da
devam etmesini sağlamaktadır. Öğrencilerin foruma yazdıkları soruları diğer öğrencilerin cevaplaması
teşvik edilmektedir. Forum modülünde hazır olarak bulunan mesajları derecelendirme özelliği
sayesinde eğitimcilerin ve/veya öğrencilerin foruma gönderilen mesajları derecelendirmesi
sağlanabilmektedir. Bu şekilde gereksiz mesajlar engellendiği gibi derse katkı sağlayan öğrencilerde
ödüllendirilmiş olmaktadır. Bu derecelendirmeler istenirse nota çevrilebilmekte böylece hem daha
kaliteli ve daha etkileşimli bir ortam sağlanmakta hem de katılım sağlanmaya teşvik edilmektedir.
Dönem boyunca öğrencinin gönderdiği tüm mesajlar rahatlıkla takip edilmekte ve derse aktif katılım
sağlayan öğrenciler tespit edilebilmektedir. Bu derecelendirme özelliği ile Moodle ÖYS diğer pek çok
ÖYS’den ayrılmaktadır Sınıf içinde sözle soru sormaya çekinen öğrenciler forumlar yardımıyla
rahatlıkla soru sorabilmekte ve diğer öğrencilerde bu bilgilerden yararlanabilmektedir. Fakat edinilen
tecrübelere göre eğer foruma gönderilen sorular ve cevaplardan dolayı not verilmeyecekse çoğu zaman
öğrenciler foruma mesaj yazmak istemediği gözlemlenmiştir. Yüz yüze eğitim sırasında eğitimciye
sözle soru sorarak anında cevap almak çok daha fazla tercih edilmektedir. Bu durumda verilen
cevaplardan sadece o öğrenci yararlanmakta diğer öğrenciler yararlanamamaktadırlar. Bir diğer önemli
nokta ise çoğu zaman sözlü olarak doğrudan eğitimciye sorulan sorular veya forumlara sorulan sorular
ve cevapları dönem boyunca toplanarak sıkça sorulan sorular başlığı altında derlenebilmektedir.
Böylece bu sorular sonraki seneler içinde mükemmel bir bilgi kaynağı haline getirilebilmektedir.
Forumlar aynı zamanda öğrencilere duyuru yapmak için bir araç olarak da kullanılabilir. Eğitimci
uygun şekilde ayarladığında bir foruma gönderilen tüm mesajların bir kopyası öğrencilere e-posta
olarak gönderilebilmektedir. Bu özellik dersle ilgili gelişmeleri öğrencilere e-posta ile duyurmak için
kullanılmaktadır. Öğrencilerin forumlara anlamadığı yerleri sorması veya sorulara cevap vermesi
(forumdaki etkinlikleri) için kesinlikle derecelendirme ve bu derecelerin notla ödüllendirmesi
gerekmektedir. Böylece hem katılımı sağlanacak hem de dersle ilgili problemlerin giderilmiş olacak,
anlaşılmayan noktalar tespit edilerek ilgili konular üzerinde durulması sağlanabilecektir. Aksi
durumda gözlemlendiği kadarıyla foruma soru sormaktan çekinilmekte, foruma katılım olmamaktadır.
2.4. Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Sınavlar
Moodle ÖYS en etkili ve önemli modülü sınav modülüdür. Bu modül içinde pek çok farklı soru
tipi bulunmaktadır. Sınav modülü içinde çoktan seçmeli tek doğru yanıtlı, çoktan seçmeli çok doğru
yanıtlı, kısa yanıtlı, doğru-yanlış, boşluk doldurma ve eşleştirme tiplerinde sorular sorulabilir (Şekil 1).
Ayrıca matematiksel hesaplama sorularının cevaplarının girilmesi istenip, girilen değerin belli bir
aralıkta ise doğru kabul edilmesi sağlanabilir. Soru havuzu kategoriler halinde oluşturularak bu
kategoriler içinden rastgele soruların seçilmesi de mümkündür. Soru havuzuna her sene yeni sorular
eklenmekte ve havuzdaki sorularda problemler varsa düzeltilmektedir. Bu modül ile öğrencilerin sınav
yapılması ve değerlendirilmesi sistem tarafından otomatik olarak anında ve zahmetsizce
yapılabilmektedir. Bu modül istenirse soruları soru havuzundan rastgele seçebildiği gibi aynı
sorulardan oluşan bir sınavı tüm öğrencilere uygularken hem soruların yerlerini hem de cevap
şıklarının yerlerini otomatik olarak değiştirebilmektedir. Sınav soruları tek bir sayfada öğrenciye
gösterilebileceği gibi sayfalara bölünerek de öğrenciye gösterilebilmektedir. Böylece 45-50 soruluk bir
testte yan yana oturan öğrencilerde bile aynı soruların aynı sırada gelme ihtimali oldukça düşük
olmaktadır. Sadece ders saatleri içinde sınav uygulaması yapılabildiği gibi ders saatleri dışında da
9th International Educational Technology Conference 6 (IETC2009), Ankara, Turkey
sınavlar yapılabilmesi mümkündür. Fakat eğitimci gözetiminde yapılacak olan bu sınavdaki sorularda
hem soruların yerleri hem de cevapların yerleri rasgele olarak değiştirildiğinden tam olarak doğru ve
adil bir ölçme yapıldığından emin olunabilmektedir. Öğrenciler ise notlarını anında öğrenebilmekte,
verdikleri yanlış cevaplarla ilgili hazırlanmış ise geri beslemeleri okuyabilmekte ve doğru cevapları
öğrenmeleri sağlanabilmektedir. Bu modül aynı zamanda öğrencilerin sorulara verdiği yanıtları detaylı
bir analizden geçirip eğitimciye sunmaktadır. Eğitimci en zor soruları, en fazla işaretlenen yanlış
cevap şıklarını vb. bilgileri bu sınav sonunda görerek teorik olarak anlatılan bilgilerde eksiklikleri
belirleyebilmektedir.
Bu sınav modülünün sunduğu en dikkat çekici özellik ise "uyarlamalı (adaptif) sınav" modudur.
Bu modda öğrenciler cevaplarını verdikten sonra sistem tarafından değerlendirme yapılır ve
öğrencinin yanlış işaretlediği sorular için tekrar cevap hakkı verir. Eğer öğrenci ikinci ve sonraki
haklarında doğru cevabı bulmuşsa eğitimci tarafından ayarlanabilen ceza katsayısına göre bir puan
almaktadır. Uyarlamalı mod sayesinde sınav sadece bir ölçme aracı olmaktan çıkıp aynı zamanda bir
öğrenme etkinliğine dönüşmektedir. Böyle bir etkinliğin yüz yüze eğitim ile uygulanması oldukça
zahmetli olduğu açıktır. Ödevler pekiştirme için kullanılmalı sınavlarda uyarlamalı mod sayesinde
hem ölçme hem de öğretim aracı olarak kullanılarak öğrencilerin motive olması sağlanmalıdır.
2.5. Moodle Öğrenme Yönetim Sisteminde Diğer Modüller
Anketler yardımıyla öğrencilerin belli konularda neler düşündükleri hızlı ve etkili bir şekilde
tespit edilebilmektedir. Dersin işleniş şekli, soruların zorluğu, ödevler için verilen süreler vb. gibi
konularda öğrencilerin neler düşündüğü tespit edilerek konuların seyri veya ödevlerin zorluk
dereceleri ayarlanmaktadır. Ayrıca öğrenciler tarafından gelen fikirler anketler yardımıyla oylanarak
sınıfın genel düşüncesi tespit edilebilmektedir.
Eğitimci ders notlarını wiki üzerinde hazırladığında ve öğrencilere izin verildiğinde, öğrenciler
ders notlarındaki yanlışları, imla hatalarını düzeltebilmekte veya eklemeler yapabilmektedirler.
Böylece dersle ilgili notlar kısa süre içinde oluşturulup, gözden geçirilebilip, hatalardan
arındırılabilmektedir. Öğrencilerin yapmış olduğu tüm değişiklikler kayıt altına alınmakta ve
istenildiğinde değişiklikler geri alınabilmektedir. Her bir konu için açılacak sayfalar belli anahtar
kelime ile ilişkilendirilmektedir. Böylece o anahtar kelime dersin sitesinde nerede geçerse geçsin
otomatik olarak wiki’deki o sayfaya bağlantı kurulacaktır. Örneğin nesne kelimesi için bir wiki sayfası
açılmış ise "nesne yönelimli programlama" içindeki nesne kavramı otomatik olarak nesne ile ilgili
wiki sayfasına bağlantılı şekilde gösterilecektir.
Öğrencilerin grup olarak çalışarak belli konuları wiki üzerinde açıklamaları da istenebilir. Bu
şekilde öğrencilerin bir takım halinde çalışması ve hazırlanan materyallerden diğer öğrencilerinde
yararlanması sağlanmış olur. İşletim sistemleri dersi için öğrencilere proje konuları dağıtılmış ve bu
projelerini wiki'de sunmaları istenmiştir. Öğrenciler kendi proje konuları ile ilgili araştırmalar yaparak,
Wiki'de anahtar kelimelere göre sayfalar oluşturmuştur. Bu sayfalar otomatik olarak bağlandığı için
ödevlerini hazırlarken aynı sayfa üzerinde çalışmak durumunda olan öğrenciler olmuştur. Bu
öğrenciler daha önce hazırlanmış sayfayı inceleyerek gerekiyorsa eklemeler yapmışlardır. Bu sayede
kısa süre içinde hem sayfalar gelişmiş hem de hazırlanan sayfalardan tüm öğrenciler yararlanmıştır.
Fakat dersin sitesi içindeki tüm materyallerdeki kelimeler Moodle tarafından taranarak bunları varsa
wiki'deki sayfalara yönlendirme işlemi wiki'deki anahtar kelimelerin sayısı arttığında çok fazla zaman
almakta ve site çok geç açılmaya başlamaktadır. Bu nedenle tüm sitedeki otomatik wiki bağlantı
özelliği devre dışı bırakılmak zorunda kalınmıştır.
3. YORUM / TARTIŞMA
Moodle ÖYS sistemi internet tabanlı eğitim sistemi olarak tasarlanmış ve gerçekleştirilmiştir.
Moodle ÖYS yüz yüze laboratuvar eğitiminde kullanabilmek için pek çok ek özelliğe ihtiyacı vardır.
Örneğin laboratuvar saati içinde bir kullanıcı hesabı ile sadece tek bir IP üzerinden bağlanılabilmesi
ayarlanabilmelidir. Ayrıca ödev modülünde ders saatinde sadece okuldaki bilgisayarlardan yapılarak
gönderilmesine izin verip, dışarıdaki bilgisayarlardan katılmasını engelleyebilmek mümkün değildir.
9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey 7
Derse laboratuvar ortamındaki bilgisayarlardan katılan öğrencilerin katılım listesini tutabilecek bir
özellik yoktur. Bu tür istekler Moodle geliştiricilerine iletildiğinde Moodle felsefesinde bu tür
kısıtlamalar olmayacağını, Moodle'ın internet tabanlı bir ÖYS olduğunu dolayısıyla da her yerden giriş
yapılarak etkinliklere katılması gerektiği savunulmaktadır. Fakat moodle.org sitesinde ek olarak
geliştirilen modüllerle yukarıdaki özelliklerin bazılarını sağlamak mümkün olabilmektedir.
4. SONUÇLAR
Moodle sağladığı en büyük avantaj dersle ilgili ders notlarının, ödevlerin, tartışmaların ve
sınavların internet üzerinden ulaşılabilecek şekilde saklanması ve sonraki senelerdeki eğitimlerde
yeniden kullanılabilmesidir. Ders ile ilgili tüm faaliyetler haftalık formatta gösterilmekte ve bir
öğrenci dönem boyunca yaptığı tüm etkinlikleri takip edebilmektedir. Ayrıca derse gelemeyen
öğrenciler o hafta neler yapıldığını Moodle üzerinden takip edebilmekte ve izin verildiği taktirde
internet üzerinden o etkinlikleri yapabilmektedir. (İnner 2008)
Geleneksel laboratuvar uygulamasında özellikle son yıllarda artan öğrenci sayıları nedeniyle
mümkün olmayan uygulamalar Moodle ÖYS ile rahatlıkla sağlanabilmektedir. Yüzlerce öğrencinin
ödevleri problemsiz olarak takip edilmekte, notlandırılmakta, geribildirimlerde bulunulmaktadır.
Dersle ilgili haberler anında forum yardımıyla öğrencilerin e-posta adreslerine gönderilmektedir.
Forumlar yardımıyla öğrenci-eğitimci etkileşimi sağlandığı gibi öğrenci-öğrenci etkileşimi de
sağlanmaktadır. Fakat burada forum kuralları açıkça belirtilmiş olmalı ve dönem başında tüm
öğrencilere foruma yazma, cevap verme konuları açıklanmalıdır. Böylece dönem içinde istenmeyen
forum mesajları da engellenmiş olacaktır. Öğrencilerin forumlara katılmaları teşvik edilmeli ve
derecelendirme özelliği ile forum kalitesi artırılarak öğrenci de notla ödüllendirilmelidir. Aksi
durumda foruma katılım beklenenin çok altında olacaktır. Anketler ile sınıfın görüşleri, soruların
zorluk dereceleri, sorular için verilen sürenin yeterli olup olmadığı gibi konularda anında fikir sahibi
olunabilmektedir. Ders notu hazırlanacaksa web sayfası olarak değil wiki olarak hazırlanarak
öğrencilerinde imla hatalarını, yanlışlıkları belirtmeleri istenebilir. Böylece ders notlar hızlı bir şekilde
gelişecek aynı zamanda da ders notları üzerindeki tüm değişiklikler kolayca takip edilebilecektir.
En önemlisi de sınavlar sayesinde laboratuvarda zahmetsiz ve adil bir ölçme sağlanabilmekte
aynı zamanda "uyarlamalı mod" ile ölçme eğitim etkinliğine dönüştürülebilmektedir. Fakat soru
havuzunun zenginleşmesi, soruların kalitesinin artması için ilk seneler yoğun çaba harcanması
gerekmektedir. Sınav sonundaki raporlar ile soruların zorluk dereceleri belirlenebilmekte, eksikler
giderilebilmektedir.
Giderek interneti daha fazla kullanmaya başlayan öğrenciler artık Moodle ÖYS 'ye çok kolay
adapte olmaktadır. Fakat ÖYS kullanmadan önce öğrencilerin uyması gereken kuralları açık ve net
olarak belirten bir sayfa hazırlanarak, bu sayfanın tüm öğrenciler tarafından okunması gerekmektedir
moodle indirmek için http://download.moodle.org/
